Հունվարի 15-ին Երևանում նշվեց Ալեքսանդր Գրիբոյեդովի 225-ամյակը
Հունվարի 15-ին Երևանում նշվեց Ալեքսանդր Գրիբոյեդովի 225-ամյակը։
2020թ-ը Ռուսաստանի, Հայաստանի, Վրաստանի, Իրանի գրականագետների, բուհերի և դպրոցների դասախոսների, դիվանագետների, էթնոմշակութային, գրադարանային և այլ կազմակերպությունների հանրությունների կողմից հռչակվել է Ալեքսանդր Գրիբոյեդովի միջազգային տարի:
Ռուս դրամատուրգ, բանաստեղծ, դիվանագետ Ալեքսանդր Գրիբոյեդովը ծնվել է 1795թ-ին Մոսկվայում ազնվական և ապահովված ընտանիքում։ Նրա նախահայր Յան Գրժիբովսկին (լեհերեն Jan Grzybowski ) տասնյոթերորդ դարի սկզբում Լեհաստանից տեղափոխվել է Ռուսաստան։ Հեղինակի ազգանունը՝ Գրիբոյեդով, Գրժիբովսկի ազգանվան յուրօրինակ թարգմանությունն է։
Ալեքսեյ Միխայիլովիչի թագավորության օրոք այդ տոհմի նշանավոր ներկայացուցիչ Ֆյոդոր Ակիմի Գրիբոյեդովը դպիր էր, 1649թ-ի հանրահայտ օրենսգրքի հինգ կազմողներից մեկը։ Գրողի հայրը պաշտոնաթող սեկունդ-մայոր Սերգեյ Իվանովիչ Գրիբոյեդովն է, մայրը՝ Անաստասիա Ֆյոդորովնան։
1828թ. փետրվարի 10-ին Ալեքսանդր Գրիբոյեդովը մասնակցել է ռուս պարսկական պատերազմից հետո Թուրքմենչայի պայմանագրի կնքմանը։
1828թ. ապրիլի 25-ին Գրիբոյեդովը Թեհրանում նշանակվել է լիազոր-մինիստր: 1829թ. հունվարի 30-ին շահական Պարսկաստանի ռեակցիոն շրջանների հրահրմամբ մոլեռանդ ամբոխը հարձակվում և սպանում է Թեհրանի ռուսական դեսպանատան 54 աշխատողներին, այդ թվում նաև Գրիբոյեդովին: Թիֆլիսի ճանապարհին՝ Դվալի (այժմ Պուշկինի) լեռնանցքում, ռուս պոետ Ալեքսանդր Պուշկինը հանդիպել է Գրիբոյեդովի դիակը փոխադրող սայլվորներին: Հանդիպման վայրում կանգնեցված է աղբյուր-հուշարձան: Էջմիածնի Մայր տաճարում հոգեհանգստի պատարագ է մատուցվել նրա հիշատակին:
Ալեքսանդր Գրիբոյեդովի «Խելքից պատուհասը» բազմիցս բեմադրվել է հայկական թատրոններում: Երևանում 1975թ. կանգնեցվել է նրա արձանը: Երևանում և ՀՀ այլ քաղաքներում նրա անվան փողոցներ և դպրոցներ կան: Այս կապակցությամբ մեկ տարվա ընթացքում Ռուսաստանում, Հայաստանում, Վրաստանում, Իրանում և այլ երկրներում կանցկացվեն կոնֆերանսներ, կլոր սեղաններ, ստեղծագործական հանդիպումներ, ցուցահանդեսներ՝ նվիրված հայ ժողովրդի բարեկամին:
Հունվարի 15-ին ռուս գրող, դիվանագետ, թատերագիր ռուս գրողի ծննդյան 225-ամյակի օրը Գրիբոյեդովի արձանների մոտ, տարբեր երկրներում տեղի ունեցան կարճատև ակցիաներ, որտեղ մասնակիցներն ու կազմակերպիչները ծաղիկներ խոնարհեցին։ Այս մասին հայտնում է լրագրող Գարիկ Ավետիսյանը։
Նմանատիպ ակցիա տեղի ունեցավ Երևանում: Ակցիայի կազմակերպիչներն էին Հայաստանում Ռուսաստանի Դաշնության դեսպանատունը և գիտության և մշակույթի ռուսական կենտրոնը:
Ակցիային միացել են ռուս-հայկական համալսարանի արևելագիտության ինստիտուտի, ՄՊՀ մասնաճյուղի գրողներ, լրագրողներ, ուսանողներ: Մ. վ. Լոմոնոսովան Երևանում, ՌՏՀ մասնաճյուղ: Գ. վ. Պլեխանովը և այլք, հասարակական և երիտասարդական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, որոնց թվում են ռուս հայրենակիցներ, Հայաստանի հայրենասեր երիտասարդների միավորում, սոցիալական ծրագրերի աջակցության ռուսական ազգային հիմնադրամ և այլն:
«Գրիբոյեդովի տարի» Ակցիայի շրջանակներում ՀՌԱԿ - ը Երևանում նախատեսում է անցկացնել մի շարք միջոցառումներ։