Բաքվում հայկական ջարդերի 30-ամյակի կապակցությամբ «Ռուսաստանի Ջավախքյան սփյուռք» ՀԿ-ն պահանջներ է ներկայացրել միջազգային հանրությանը
Բաքվում հայկական ջարդերի 30-ամյակի կապակցությամբ «Ռուսաստանի Ջավախքյան սփյուռք» ՀԿ-ն պահանջներ է ներկայացրել միջազգային հանրությանը։
Բաքվի հայկական ջարդերը Արևելյան Անդրկովկասում Հայոց ցեղասպանության շարունակությունն են, որը սկսվել է 20-րդ դարի սկզբին: Բազմաթիվ փորձերից հետո՝ 1980-ականների վերջին Հայոց ցեղասպանությունն իրականացվեց ամբողջ Ադրբեջանում: Սա ուղղակի և տրամաբանական շարունակություն էր 1988թ-ի փետրվարին մեկ այլ՝ որպես «միջազգային», ադրբեջանական քաղաքում` Սումգայիթ տեղի ունեցած հայերի ջարդերի: Նշում են «Ռուսաստանի Ջավախքյան Սփյուռք» հասարակական կազմակերպության վարչությունից։
«Անպատիժ չարը կրկնվեց՝ մասշտաբով աճելով: 1990թ-ի հունվարի 13-19 Բաքվում տեղի ունեցած կոտորածը, օգտագործելով մարդկանց նկատմամբ բռնաճնշումների ամենադաժան և բարդ մեթոդները, վերջ տվեց Ադրբեջանի մայրաքաղաքի էթնիկ զտմանը հայերից` այս երկրի պետականաստեղծ ժողովուրդներից մեկի ներկայացուցիչներ, մի ժողովուրդ, որը հպարտություն և փառք էր վայելում Բաքվում։ Բաքվի Հազարավոր հայեր մահացան, հաշմանդամ դարձան, հարյուր հազարավորները փախստական դարձան: Իսկապես ֆաշիստական վայրագությունների զոհերը հիմնականում երեխաներն էին, ծերերը, կանայք:
Ջարդերն ու խաղաղ բնակիչների սպանությունները շարունակվեցին մինչև հունվարի 20-ը, երբ քաղաք մտան Սովետական բանակի ստորաբաժանումները: 1990թ-ի հունվարի 12-13 Բաքվում հայկական ջարդերը ձեռք բերեցին կազմակերպված և զանգվածային բնույթ: Հունվարի 13-ին, Լենինի հրապարակում հավաքված շուրջ 50 հազար մարդուց բաղկացած ամբոխը բաժանվելով խմբերի, մեթոդականորեն սկսեց «տուն առ տուն»՝ «մաքրել» քաղաքը հայերից:
Հայկական հարցը լուծվեց փորձված և փորձարկված թուրքական գործիքի միջոցով`ցեղասպանություն, կենտրոնական Սովետական իշխանությունների գիտակցմամբ, լուռ համաձայնությամբ և Ադրբեջանի ԽՍՀ ղեկավարության մասնակցությամբ: Եվ եթե Սումգայիթում սովետական զորքերը 3 օրով «ուշացան», ապա Բաքվում` ամբողջ մեկ շաբաթ, մուտք գործելով քաղաք միայն այն ժամանակ, երբ այնտեղ գրեթե հայեր չէին մնացել:
1990թ-ի հունվարի 13-19 Բաքվում հայերի ջարդերի ժամանակ, ըստ տարբեր գնահատականների, զոհվել է մինչև 400 մարդ, գրեթե 200 հազար հայ արտաքսվել է Ադրբեջանի մայրաքաղաքից: Հնարավոր չէ պարզել մահվան դեպքերի ճշգրիտ թիվը Բաքվում, քանի որ ջարդերի վերաբերյալ հետաքննություն չի եղել:
Ելնելով վերոգրյալից՝ «Ռուսաստանում Ջավախքյան սփյուռքը» պահանջում է:
• Ադրբեջանի ներկայիս իշխանությունները զղջան և տան քաղաքական, իրավական և բարոյական գնահատական Բաքվում տեղի ունեցած դաժան հանցագործությանը,
• Անմիջապես քննարկեք հայ փախստականներին Բաքու վերադարձնելու կամ կորցրած իրենց ունեցվածքի փոխհատուցման հարցը
• Նոր Ռուսաստանի, ինչպես նաև ամբողջ Արևմուտքի իշխանություններին կոչ անել դատապարտել նախորդ իշխանությունների հանցագործությունները և շտկել դրանց հետևանքները, առանց որի հնարավոր չէ հետխորհրդային տարածքում ստեղծել կայունություն և խաղաղ պայմաններ երկարատև զարգացման համար, որը պայթյունավտանգ է հակամարտություններով:
• Հայաստանի իշխանությունները պետք է համարժեք գնահատական տան այս իրադարձություններին: Անհրաժեշտ է ավելի ակտիվորեն տրամադրել այդ իրադարձությունների մասին ինֆորմացիա տեղեկատվական ոլորտում,
• Առաջադեմ միջազգային հանրությունը պետք է քաղաքական գնահատական տա հայերի դեմ Բաքվի կողմից շարունակվող ագրեսիվ ռազմական սպառնալիքներին:
Բաքվում հայկական ջարդերը համոզիչ փաստարկներից մեկն են՝ ի նպաստ Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետության (Արցախի Հանրապետություն) Ադրբեջանի կազմում գտնվելու անհնարինությանը: Հայերի նկատմամբ կատարված վայրագությունները, որոնք պարբերաբար կազմակերպվում էին 20-րդ դարի ընթացքում՝ Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից, կրկին ու կրկին շեշտում են արցախցիների արդարացիությունը, ովքեր ձեռնամուխ եղան ազատության պայքարին՝ իրենց իսկ իրավունքների պաշտպանության համար»: